19/11/2024 από Ιωάννης Π. Αρβανιτάκης, Ψυχολόγος
Εργασία με το Εσωτερικό Παιδί.
Όταν οι άνθρωποι συναντούν για πρώτη φορά την έννοια της εργασίας με το εσωτερικό παιδί, αρχικά μπορεί να τους φαίνεται λίγο παράξενη. Συχνά όμως μόλις κάποιος κατανοήσει περισσότερο την έννοια, είναι μια ιδέα που πραγματικά βρίσκει ανταπόκριση. Για μερικούς ανθρώπους, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σημείο καμπής στην κατανόηση του ποιοι είναι και στην καλύτερη φροντίδα του εαυτού τους.
Τι είναι το εσωτερικό παιδί;
Το εσωτερικό παιδί είναι μια ψυχολογική έννοια που αντιπροσωπεύει τις παιδικές πτυχές της προσωπικότητας και της συναισθηματικής μας κατάστασης. Είναι ένας μεταφορικός τρόπος για να περιγράψουμε τα νεότερα κομμάτια του εαυτού μας, που μπορεί μερικές φορές να αναδυθούν όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με στρεσογόνες ή τραυματικές καταστάσεις.
Μερικά παραδείγματα ενεργοποίησης των εσωτερικών παιδικών μας τμημάτων:
- Μετά από μια μακρά, δύσκολη μέρα στη δουλειά παρατηρείτε τον εαυτό σας να αισθάνεται γκρινιάρης και να γκρινιάζει στους ανθρώπους γύρω σας.
- Περνάτε χρόνο με κάποιον που σας θυμίζει τον γονιό σας και αντιλαμβάνεστε ότι θέλετε να κλειστείτε ή να αποτραβηχτείτε από αυτόν.
- Εσείς και ο φίλος σας έχετε μια διαφωνία για κάτι αρκετά ασήμαντο, αλλά παρατηρείτε τον εαυτό σας να αισθάνεται βαθιά πληγωμένος και απορριπτέος.
Πώς ξέρετε πότε ενεργοποιείται το εσωτερικό σας παιδί;
Μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να μάθετε τι ενεργοποιεί το εσωτερικό σας παιδί. Αρχικά μπορεί να μην αντιλαμβάνεστε καν ότι το εσωτερικό σας παιδί έχει μια αντίδραση μέχρι να αντιδράσετε εσείς. Αυτό είναι φυσιολογικό. Στην αρχή για τους περισσότερους από εμάς το εσωτερικό μας παιδί είναι κρυμμένο και δύσκολο να το προσεγγίσουμε και να το γνωρίσουμε. Αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή ως παιδιά μπορεί να μην είχε δοθεί χώρος σε αυτά τα πιο ευάλωτα, ακατάστατα και αναστατωμένα κομμάτια μας, οπότε αυτά τα κομμάτια έπρεπε να περάσουν στην αφάνεια. Αυτός μπορεί επίσης να είναι ο λόγος για τον οποίο τείνουμε να νιώθουμε μεγάλη ντροπή, ενοχή ή εκτεθειμένοι όταν παρατηρούμε τον εαυτό μας να συνδέεται με σκέψεις, συναισθήματα ή παρορμήσεις που μοιάζουν αρκετά νεανικές.
Τι είναι η εργασία με το εσωτερικό παιδί;
Η εργασία με το εσωτερικό παιδί περιλαμβάνει την επούλωση συναισθηματικών πληγών και τραυμάτων από την παιδική μας ηλικία. Βασίζεται στην ιδέα ότι οι πρώιμες εμπειρίες μας και οι σχέσεις μας με τους γονείς, τους φροντιστές και άλλους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή μας μπορούν να αφήσουν μόνιμο αντίκτυπο στη συναισθηματική και ψυχολογική μας ευημερία ως ενήλικες. Ο τρόπος με τον οποίο μας φρόντισαν οι ενήλικες ως παιδιά, είναι συχνά ο τρόπος με τον οποίο φροντίζουμε τον εαυτό μας ως ενήλικες. Για παράδειγμα, αν το μήνυμα που λάβατε στο σπίτι – οικογένεια- ήταν ότι τα έντονα συναισθήματα δεν επιτρέπονταν, ως ενήλικας είναι πιθανό να νιώθετε ντροπή ή αμηχανία όταν σας έρχονται τέτοια συναισθήματα.
Η εργασία με το εσωτερικό παιδί περιλαμβάνει την επανασύνδεση με τα κομμάτια του εαυτού σας, που μπορεί να μην είχαν λάβει τη φροντίδα και την προσοχή που χρειάζονταν όταν ήσασταν νεότεροι. Όταν φροντίζουμε τα κομμάτια του εαυτού μας, που δεν έτυχαν της συμπόνιας που χρειαζόταν, μπορούμε να αρχίσουμε να θεραπεύουμε κάποια από αυτά που μπορεί να έλειπαν στην παιδική μας ηλικία. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να νιώθουμε πιο ανθεκτικοί στις συναισθηματικές προκλήσεις ως ενήλικες και λιγότερο πιθανό να νιώθουμε ότι μας τραβάει πίσω το παρελθόν όταν συμβαίνουν στρεσογόνα ή τραυματικά πράγματα στη ζωή μας.
Πώς μπορείτε να γνωρίσετε το παιδί που κρύβετε μέσα σας;
Ανάλογα με τις εμπειρίες που είχατε ως παιδί, ιδιαίτερα αν βιώσατε τραύματα, το εσωτερικό σας παιδί μπορεί να είναι αρκετά καλά κρυμμένο και απρόθυμο να βγει προς τα έξω. Ή αν το εσωτερικό σας παιδί αναδυθεί, μπορεί μερικές φορές να αισθάνεται συντριπτικό ή ακόμη και επανατραυματικό. Για το λόγο αυτό, για πολλούς από εμάς μπορεί να είναι χρήσιμο να κάνουμε αυτή τη δουλειά με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου ή συμβούλου. Όποιος κι αν είναι ο τρόπος με τον οποίο θα το κάνετε, είναι σημαντικό να μην βιάζεστε και να παίρνετε το χρόνο σας.
Πώς μπορείτε να φροντίσετε το εσωτερικό σας παιδί;
Η ανατροφοδότηση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται μερικές φορές για να περιγράψει τη διαδικασία της φροντίδας των αναγκών του εσωτερικού σας παιδιού με τον τρόπο που θα φρόντιζαν ιδανικά οι γονείς σας (ή άλλοι φροντιστές) όταν ήσασταν νεότεροι.
Μερικά παραδείγματα ανατροφοδότησης στην εργασία με το εσωτερικό παιδί περιλαμβάνουν:
- Aυτοφροντίδα. Φροντίζετε τον εαυτό σας με τρόπο που σας περιθάλπει και σας αγαπά, όχι μόνο όταν είστε αναστατωμένοι, αλλά και στην καθημερινή σας ζωή.
- Ικανοποίηση ανεκπλήρωτων αναγκών. Αν υπάρχει μια συγκεκριμένη ανεκπλήρωτη ανάγκη (συνήθως θα είναι περισσότερες από μία) που είχατε ως παιδί, να μάθετε πώς να την προσφέρετε στον εαυτό σας ως ενήλικας. Για παράδειγμα, αν οι γονείς σας δεν ήταν αξιόπιστοι όταν τους χρειαζόσασταν περισσότερο, θα βάζατε ως προτεραιότητα να είστε πραγματικά εκεί για τον εαυτό σας σε στιγμές άγχους ή αναστάτωσης.
- Να θέτετε όρια. Μέρος του να είσαι καλός γονιός είναι να θέτεις υγιή όρια και περιορισμούς για να προστατεύεις το παιδί από τη ζημιά. Ως ενήλικας αυτό μπορεί να σημαίνει να λέτε όχι σε πράγματα που ξέρετε ότι δεν πρόκειται να σας βοηθήσουν μακροπρόθεσμα, ακόμη και αν νιώθετε καλά τη στιγμή. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τον καθορισμό ορίων με συγκεκριμένους ανθρώπους στη ζωή σας, για να προστατεύσετε συναισθηματικά το εσωτερικό σας παιδί.
- Συναισθηματική υποστήριξη. Η αναδοχή περιλαμβάνει την αναγνώριση και την επικύρωση των συναισθημάτων σας, ακόμη και αν αυτά σας φαίνονται δύσκολα ή επώδυνα. Πρόκειται για το να είστε εκεί για τον εαυτό σας συναισθηματικά και να μην απορρίπτετε ή καταπιέζετε τα συναισθήματά σας..
- Αυτοσυμπόνια. Η αυτοσυμπόνια είναι βασικό συστατικό της εργασίας με το εσωτερικό παιδί. Αυτό περιλαμβάνει την αντιμετώπιση του εαυτού σας με την ίδια ευγένεια και κατανόηση που θα είχε ένας στοργικός γονιός. Αν δεν λάβατε πολλή συμπόνια ως παιδί, μπορεί να νιώθετε δύσκολα ή και οδυνηρά προσπαθώντας να την δώσετε στον εαυτό σας ως ενήλικας.
- Μαθαίνοντας να είστε και πάλι παιχνιδιάρης. Ως ενήλικες πολλοί από εμάς έχουμε ξεχάσει πώς να παίζουμε. Αυτό μπορεί να είναι πιο έντονο αν δεν υπήρχε πραγματικά χρόνος ή άδεια να παίξετε πολύ ως παιδί. Ένας από τους πιο ικανοποιητικούς τρόπους για να συνδεθείτε με το εσωτερικό σας παιδί είναι να παίξετε σαν να ήσασταν παιδί. Αυτό μπορεί να σημαίνει να κάνετε κάτι δημιουργικό, όπως να ζωγραφίσετε ή να ζωγραφίσετε, να βάλετε μουσική και να χορέψετε, να παρακολουθήσετε μια αγαπημένη παιδική ταινία ή να κάνετε κάτι έξω, όπως να χτίσετε ένα κάστρο στην άμμο ή να πηδήξετε σε μια κούνια στην παιδική χαρά της περιοχής σας. Ένας ήπιος τρόπος για να γνωρίσετε καλύτερα το εσωτερικό σας παιδί είναι η καταγραφή ημερολογίου. Περάστε λίγο χρόνο αναλογιζόμενοι τις στιγμές που νομίζετε ότι μπορεί να πυροδοτείται το εσωτερικό σας παιδί. Τι είδους καταστάσεις και άνθρωποι τείνουν να ζωντανεύουν το εσωτερικό σας παιδί; Τι είδους σκέψεις, συναισθήματα και ορμές/ συμπεριφορές έρχονται στην επιφάνεια που φαίνεται να συνδέονται με το εσωτερικό σας παιδί; Υπάρχουν ιδιαίτερες αισθήσεις που παρατηρείτε στο σώμα σας όταν ενεργοποιείται το εσωτερικό σας παιδί;
- Γράψιμο επιστολών. Δείτε πώς είναι να γράφετε ένα γράμμα στο εσωτερικό σας παιδί εκφράζοντας αγάπη, υποστήριξη και κατανόηση. Πείτε τους τι νομίζετε ότι μπορεί να είχαν ανάγκη να ακούσουν όταν ήσασταν νέοι. Αν το νιώθετε σωστό, ίσως θελήσετε να γράψετε μια απάντηση από το εσωτερικό σας παιδί, επιτρέποντάς του να εκφράσει τις ανάγκες και τα συναισθήματά του. Αυτό μπορεί να είναι μια αρκετά συναισθηματική εμπειρία, γι' αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο να σκεφτείτε εκ των προτέρων τι θα μπορούσατε να κάνετε για να φροντίσετε τον εαυτό σας όταν τελειώσετε.
Με την υποστήριξη και την καθοδήγηση ενός ψυχολόγου ή κατάλληλου επαγγελματία υγείας, και ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός, η εργασία με το εσωτερικό παιδί μπορεί επίσης να περιλαμβάνει οπτικοποιήσεις, παιχνίδια ρόλων και επανεπεξεργασία αναμνήσεων από την παιδική ηλικία.
Η εργασία με το εσωτερικό παιδί μπορεί να είναι έντονη. Συχνά μπορεί να ξεκλειδώσει κάποια από τα αδιέξοδα που μπορεί να νιώθουμε σε σχέση με το να είμαστε συμπονετικοί με τον εαυτό μας σε δύσκολες στιγμές. Η εργασία με το εσωτερικό παιδί μπορεί επίσης να είναι επώδυνη. Είναι φυσιολογικό τα συναισθήματα θλίψης και απώλειας να έρχονται στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια αυτού του είδους εργασίας. Ανάλογα με το ιστορικό σας μπορεί να είναι ασφαλέστερο και αποτελεσματικότερο να κάνετε αυτή τη δουλειά με έναν επαγγελματία, επειδή μερικές φορές αυτό που αναδύεται, μπορεί να το νιώθουμε αρκετά δύσκολο να το διαχειριστούμε μόνοι μας.